Το Όταν έκλαψε ο Νίτσε (When Nietzsche Wept) είναι ένα βιβλίο του 1992, από τον συγγραφέα (και καθηγητή ψυχιατρικής) Irvin D. Yalom.
Το πρώτο πράγμα που παρατηρεί κανείς στο βιβλίο είναι η επιλογή του εκδότη να χρησιμοποιήσει το πολυτονικό σύστημα, υποθέτω για να δώσει μια αίσθηση “παλιού” στην ιστορία που εξελίσσεται στα τέλη του 19ου αιώνα.
Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί πραγματικά πρόσωπα σε μια φανταστική κατάσταση, που όμως όπως σημειώνει ο ίδιος, σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία θα μπορούσε κάλλιστα να είχε συμβεί στην πραγματικότητα. Πρωταγωνιστές είναι ο Φρήντριχ Νίτσε και ο Γιόζεφ Μπρόιερ.
Ο Νίτσε είναι ένας άγνωστος φιλόσοφος που πιστεύει ότι κανείς δεν κάνει τίποτα παρά μόνο για ίδιον όφελος, δεν έχει καμία πίστη, στο θεό ή στους άλλους ανθρώπους, και βασανίζεται από τρομερές ημικρανίες, για τις οποίες έχει επισκεφτεί δεκάδες διάσημους γιατρούς σε όλη την Ευρώπη, χωρίς αποτέλεσμα.
Ο Μπρόιερ είναι ένας ευυπόληπτος γιατρός της Βιέννης, παντρεμένος με πέντε παιδιά του οποίου ο γάμος δεν πηγαίνει καλά, αφού ο Μπρόιερ δεν μπορεί να σταματήσει να φαντασιώνεται μια νεαρή ασθενή του, με αποτέλεσμα να απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τη γυναίκα του.
Οι δυο αυτοί άντρες κάποια στιγμή συναντιούνται, με αρχικό σκοπό ο Μπρόιερ να θεραπεύσει το Νίτσε από τις ημικρανίες του. Η θεραπεία όμως σύντομα ξεφεύγει από το πεδίο της φυσιολογίας, και περνάει σε αυτό της ψυχολογίας, όπου ο ένας να προσπαθεί να αναλύσει τον άλλον και να ανακαλύψει τι είναι αυτό που τον στοιχειώνει. Στην αρχή, απρόθυμοι να ανοιχτούν, εξαπατούν ο ένας τον άλλο, αλλά και τον ίδιο τους τον εαυτό. Παρ’ όλα αυτά η θεραπεία προχωρά με μικρά βήματα, ώσπου τελικά να φτάσει στην κατανόηση και την αποκάλυψη της εσωτερικής αλήθειας για τους δυο ήρωες.
Ο Νίτσε (αμοραλιστής και μηδενιστής φιλόσοφος) συναντιέται με τον Μπρόιερ (από τους πατέρες της ψυχανάλυσης) και κάνουν μαζί ένα ταξίδι στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής. Το βιβλίο μοιάζει να είναι μια λογοτεχνική εισαγωγή στον κόσμο της ψυχανάλυσης, με επιστέγασμα ένα ηθικό δίδαγμα στο τέλος. Ειδικά για το κλείσιμο του βιβλίου, νομίζω πως το εύρημα του Μπρόιερ, με το οποίο βρήκε τη λύση στο πρόβλημά του, ήταν υπερβολικά “από μηχανής θεός” και αφήνει μια κάπως δυσάρεστη αίσθηση, σίγουρα όμως όχι αρκετή για να χαλάσει την συνολική εικόνα του βιβλίου.
Ευχάριστο στην ανάγνωση, και όχι ιδιαίτερα δύσκολο, ακόμα και για ανθρώπους σαν και μένα, που ουδεμία σχέση έχω με τη λογοτεχνία της φιλοσοφίας.
7/10