His Dark Materials ονομάζεται η τριλογία του Philip Pullman που αποτελείται από τα βιβλία Northern Lights (ή The Golden Compass στην Αμερική), The Subtle Knife και The Amber Spyglass. Οι αντίστοιχοι τίτλοι στα ελληνικά είναι Το Αστέρι του Βορρά, Ο Άρχοντας Των Δύο Κόσμων και Το Κεχριμπαρένιο Τηλεσκόπιο.
Τα βιβλία κυκλοφόρησαν το 1995, 1997 και 2000 αντίστοιχα, ενώ το πρώτο από τα τρία μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 2007 από την New Line Cinema, με σκοπό να γίνει κάτι σαν δεύτερος Άρχοντας των Δαχτυλιδιών. Τελικά η ταινία δεν έγινε η τεράστια επιτυχία που περίμενε η εταιρία και έτσι η μεταφορά των άλλων δυο βιβλίων στο μεγάλο πανί ακυρώθηκε. Τα βιβλία ανήκουν -κάπως παραπλανητικά- στην κατηγορία της παιδικής λογοτεχνίας, και έχουν αποσπάσει πολλά βραβεία παγκοσμίως.
Η ιστορία ξεκινά σε ένα παράλληλο σύμπαν, στο οποίο ζει η μικρή Λύρα Μπελάκουα. Σε αυτό το σύμπαν, οι άνθρωποι έχουν διπλή υπόσταση – Το πνεύμα τους δεν είναι κάτι άυλο, αλλά έχει υλική υπόσταση, με τη μορφή ενός ζώου, και ονομάζεται δαιμόνιο. Αυτό είναι ο φίλος και σύντροφος κάθε ανθρώπου, από τη μέρα που γεννιέται, μέχρι τη μέρα του θανάτου του.
Σε αυτόν τον κόσμο η εκκλησία (χωρίς να αναφέρεται συγκεκριμένα ποια, αν θυμάμαι καλά) έχει σχεδόν τον απόλυτο έλεγχο – ακόμα και η επιστήμη ονομάζεται πρακτική θεολογία! Το ταξίδι της Λύρας ξεκινά όταν ο καλός της φίλος ο Ρότζερ πέφτει θύμα απαγωγής και αυτή ξεκινά να τον βρει. Στον δρόμο της θα συναντήσει πολλούς παράξενους φίλους και εχθρούς, και θα αρχίσει να μαθαίνει περισσότερα για την μυστηριώδη αόρατη σκόνη που δείχνει να προσκολλάται μόνο στα έλλογα όντα.
Στο δεύτερο βιβλίο γνωρίζουμε τον Γουίλ Πάρι, ένα παιδί από το δικό μας σύμπαν, στην ηλικία της Λύρας, ο οποίος ξαφνικά βρίσκεται κυνηγημένος, συναντιέται τυχαία με τη Λύρα, και εξίσου τυχαία έρχεται στην κατοχή του ένα πολύ παράξενο μαχαίρι, το οποίο του δίνει την δυνατότητα να ανοίγει παράθυρα ανάμεσα στους κόσμους. Ο Γουίλ θα ενώσει τις δυνάμεις του με της Λύρας για να την βοηθήσει, και παράλληλα θα προσπαθήσει να μάθει νέα για τον εξαφανισμένο πατέρα του. Στην πορεία τα παιδιά μαθαίνουν για έναν πόλεμο που μαίνεται ανάμεσα σε δυνάμεις από πολλούς κόσμους, στον οποίο οι συμμετέχοντες είναι χωρισμένοι στους υποστηρικτές της “Αρχής” (τις διάφορες εκκλησίες δηλαδή), και στους επαναστάτες που δεν αποδέχονται την κυριαρχία της εκκλησίας.
Στο τρίτο βιβλίο ο Pullman βάζει τη φαντασία του να οργιάσει, αφού το μεγαλύτερο μέρος του εξελίσσεται σε δυο κόσμους πολύ διαφορετικούς από το δικό μας. Ο Γουίλ και η Λύρα συνεχίζουν το ταξίδι τους μέσα από απίστευτους κινδύνους, μέχρι όλα τα ανοιχτά ερωτήματα που έχει αφήσει ο συγγραφέας να απαντηθούν – νομίζω πως δεν μπορώ να πω περισσότερα χωρίς να αποκαλύψω στοιχεία που θα είναι καλύτερα να ανακαλύψει ο αναγνώστης κατά την ανάγνωση του βιβλίου.
Δαιμόνια, μάγισσες, τσιγγάνοι, αρκούδες πολεμιστές, φαντάσματα, άγγελοι, λιλιπούτειοι κατάσκοποι, σκοτεινές οργανώσεις και φανατικοί δολοφόνοι είναι μερικά μόνο από όσα θα βρεθούν στον δρόμο των πρωταγωνιστών στην διάρκεια της τριλογίας – Η φαντασία του συγγραφέα δείχνει να μην έχει όρια.
Τα βιβλία τα διάβασα σχεδόν κατά λάθος. Είχε πάρει το μάτι μου κάπου μια πολύ καλή κριτική για το Κεχριμπαρένιο Τηλεσκόπιο, έτσι όταν βρέθηκα σε ένα βιβλιοπωλείο και βρέθηκε μπροστά μου, το πήρα στα χέρια μου. Στο δρόμο προς το ταμείο ανακάλυψα ότι ήταν το τρίτο μιας τριλογίας, οπότε το άφησα πίσω, και πήρα το Αστέρι του Βορρά.
Το πρώτο πράγμα που παρατήρησα ήταν πως πρόκειται για καθαρά παιδικό βιβλίο. Δεν είχε αυτό το έξυπνο χιούμορ που τραβάει έναν ενήλικα, όπως για παράδειγμα η σειρά του Βαρτιμαίου. Είχε απλά τη Λύρα, ένα ατίθασο πιτσιρίκι που έμπλεξε σε υποθέσεις που δεν καταλαβαίνει. Συνεχίζοντας όμως την ανάγνωση με τράβηξαν δυο πράγματα – το μυστήριο που υπάρχει στο παρασκήνιο, που σιγά σιγά αποκαλύπτεται στη διάρκεια των τριών βιβλίων, και την πολύ όμορφη γραφή του Pullman (σε συνάφεια με την πολύ καλή δουλειά του μεταφραστή).
Είπα στην αρχή πως το βιβλίο ανήκει παραπλανητικά στην κατηγορία της παιδικής λογοτεχνίας. Μπορεί το προφανές θέμα να είναι οι περιπέτειες δυο παιδιών στο όριο της εφηβείας, αλλά κατά την άποψη μου το πραγματικό θέμα είναι η διαμάχη της εκκλησίας με τους σκεπτόμενους ανθρώπους, αλλά και η άποψη που προσπαθεί να περάσει ο συγγραφέας για το πόσο επιζήμια και άχρηστη είναι η θρησκεία σε οποιεσδήποτε συνθήκες – πάντα όπως το κατάλαβα εγώ.
Ανεξάρτητα με το ποια είναι η στάση του καθενός για τη θρησκεία, νομίζω πως δεν είναι σωστό ένα βιβλίο που απευθύνεται σε παιδία εφηβικής και προεφηβικής ηλικίας να προσπαθεί να περάσει την άποψη του συγγραφέα για ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα, και μάλιστα με έναν κάπως υπόγειο τρόπο. Αν έχετε σκοπό να δωρίσετε τα βιβλία σε κάποιο παιδί, να είστε σίγουροι ότι οι δικοί του δεν θα έχουν αντίρρηση, αλλιώς μπορεί να έχετε προβλήματα! Σας προειδοποίησα.
Αν και βαδίζει σε ευαίσθητα μονοπάτια, νομίζω πως αξίζει να ασχοληθείς με την τριλογία του Pullman, εκτός κι αν από τα όσα διάβασες νοιώθεις πως θα προσβληθείς. Αν όχι, τότε μάλλον πρέπει να του ρίξεις μια ματιά!
Το Αστέρι του Βορρά 9/10
Το Κοφτερό Μαχαίρι 8/10
Το Κεχριμπαρένιο Τηλεσκόπιο 8/10
η καλυτερη τριλογια που εχω διαβασειποτε…το ενα βιβλιο ειναι καλυτερο απο το προηγουμενο!