Το Slaughterhouse 5, ή αλλιώς Σφαγείο Νο 5, είναι βιβλίο του Αμερικανού συγγραφέα Kurt Vonnegut, και πρωτοεκδόθηκε το 1969. Αν και κυρίως ανήκει στο είδος της επιστημονικής φαντασίας, είναι επίσης ένα πολύ δυνατό αντιπολεμικό μυθιστόρημα, και βασίζεται στις πραγματικές εμπειρίες του συγγραφέα.
Ο Vonnegut πολέμησε στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, και το 1945 ήταν αιχμάλωτος πολέμου σε ένα βιομηχανικό Σφαγείο στη Δρέσδη, όταν οι συμμαχικοί βομβαρδισμοί ισοπέδωσαν ολόκληρη την πόλη και σκότωσαν χιλιάδες αμάχους. Με αφετηρία λοιπόν αυτή του την εμπειρία ο συγγραφέας ξεκίνησε να γράψει το “Σφαγείο 5”
Ήρωας του βιβλίου είναι ο Billy Pilgrim, ένας φανταστικός χαρακτήρας, οπτομέτρης στο επάγγελμα, βοηθός στρατιωτικός ιερέας στην ειδικότητα, ο οποίος λίγο πριν το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου αιχμαλωτίζεται από τους Γερμανούς, και μεταφέρεται στη Δρέσδη, όπου παρακολουθεί από πρώτο χέρι την ολοκληρωτική καταστροφή της πόλης.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Ο Billy έχει “ξεκολλήσει” από την κανονική, όπως την καταλαβαίνουν οι άνθρωποι, ροή του χρόνου. Χωρίς να το ελέγχει, και χωρίς να μπορεί να το προβλέψει, μεταφέρεται σε διαφορετικές περιόδους της ζωής του, τις οποίες έχει ξαναζήσει στο παρελθόν, ή θα ξαναζήσει στο μέλλον.
Με μια πρώτη ματιά, το εύρημα του Vonnegut δεν μοιάζει πολύ ενδιαφέρον, αλλά στην πραγματικότητα είναι καταπληκτικό. Εκεί που ο ήρωας τρέχει για να γλυτώσει από τις σφαίρες, ή βρίσκεται στοιβαγμένος σε ένα βαγόνι με άλλους αιχμαλώτους, μεταφέρεται και ζει άλλες πιο ευχάριστες, ή τουλάχιστον διαφορετικές, στιγμές της ζωής του.
Σε κάποιες από αυτές έχει απαχθεί από τους κατοίκους του πλανήτη Tralfamador, όπου εκτίθεται σε έναν ζωολογικό κήπο. Αυτοί είναι που του εξηγούν ότι όλες οι στιγμές υπάρχουν ταυτόχρονα, και δεν χάνονται ούτε αλλάζουν ποτέ. Του λένε επίσης ότι δεν υπάρχει ελεύθερη βούληση, αφού ότι είναι να γίνει, έχει γίνει και θα γίνει, ενώ δεν υπάρχει λόγος να λυπάται όταν πεθαίνει κάποιος, γιατί μπορεί να είναι νεκρός σε αυτό που ο Billy βλέπει σαν παρόν, αλλά είναι μια χαρά ζωντανός σε πολλές άλλες στιγμές.
Βλέποντας τον κόσμο υπό αυτό το πρίσμα, ο ήρωας αντιμετωπίζει τα γεγονότα με απάθεια. Οι φρικαλεότητες και ο θάνατος γύρω του δεν έχουν σημασία, αφού δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα. Σε συνδυασμό με τις έντονες δόσεις μαύρου χιούμορ και ειρωνείας, ο συγγραφέας αφαιρεί την φρίκη από τον πόλεμο, και με αυτό τον τρόπο, τον κάνει ακόμα πιο φρικιαστικό και αποτρόπαιο.
Αν και το σουρεαλιστικό του ύφος δεν μου άρεσε πάρα πολύ, το βιβλίο είναι σίγουρα ένα από τα κλασσικά, όχι μόνο της επιστημονικής φαντασίας, αλλά και της λογοτεχνίας του προηγούμενου αιώνα γενικότερα. Προτείνεται ανεπιφύλακτα.
7/10